Hoe lang duurt de overgang?
De gemiddelde Nederlandse vrouw komt in de overgang ergens tussen haar 45e jaar en 55e levensjaar. In deze periode neemt de vruchtbaarheid eerst af om met de laatste menstruatie voorgoed te verdwijnen. Technisch gezien is de menopauze gedefinieerd als een gemarkeerd moment in de tijd, precies twaalf maanden na de laatste menstruatie.
De overgang kan gezien worden als een reis die gemiddeld tien jaar of langer kan duren. Het is dan ook niet verrassend dat een typisch overgangstraject veel verschillende stadia kent.
‘Iedere vrouw is uniek en zal de overgang op haar eigen wijze ervaren. ‘
Hieronder beschrijf ik de verschillende stadia van de overgang: wanneer ze plaatsvinden, wat ze betekenen en waar je op moet letten.
Premenopauze
Premenopauze betekent de tijd voordat er veranderingen in de cyclus optreden. Je hebt waarschijnlijk een regelmatige menstruatie en moet betrouwbare anticonceptie gebruiken om zwangerschap te voorkomen. De meeste vrouwen zijn gedurende hun hele jonge volwassen leven in de pre-menopauze.
Perimenopauze
De perimenopauze is de tijd voorafgaand aan jouw laatste menstruatie. In de loop van een aantal jaren begint jouw lichaam geleidelijk minder oestrogeen en progesteron te produceren. Tijdens de perimenopauze ervaren de meeste vrouwen symptomen van de overgang. Deze periode kan zes jaar of langer duren en eindigt met de menopauze.
Voor velen beginnen de eerste tekenen van de perimenopauze rond hun veertigste en kunnen behoorlijk vaag zijn. Misschien merk je een kleine verandering in jouw humeur, concentratieproblemen of een slechte slaap.
Het is niet verwonderlijk dat deze subtiele veranderingen gemakkelijk over het hoofd kunnen worden gezien of aan andere dingen kunnen worden toegeschreven. Naarmate je echter door de perimenopauze gaat, worden de symptomen vaak onmiskenbaar. De meest voorkomende symptomen zijn onder meer:
- Opvliegers
- Nachtelijk zweten
- Hersenmist en vermoeidheid
- Pijn en pijn
- Stemmingswisselingen, waaronder angst, prikkelbaarheid en neerslachtigheid
Jouw menstruatie zal waarschijnlijk ook tijdens de perimenopauze veranderen. Een van de eerste tekenen van de perimenopauze is vaak een verschuiving naar meer onregelmatige menstruaties na de leeftijd van 40 jaar. Dit gebeurt gemiddeld tussen zes en acht jaar vóór jouw laatste menstruatie.
De vroege perimenopauze (ook wel ‘vroege transitie’ genoemd) wordt vaak gekenmerkt door frequentere menstruaties. Een late perimenopauze (‘late transitie’) heeft de neiging perioden met zich mee te brengen die verder uit elkaar liggen. Dit is echter niet voor iedereen het geval en ongeveer één op de vier zal tot aan de menopauze geen verandering in de menstruatie ervaren.
Bloedingen kunnen op dit moment ook veranderen. Het is gebruikelijk om tijdens de perimenopauze zware menstruaties te ervaren en dit kan voor velen problematisch zijn. Zoek hulp en advies als jouw menstruatie hevig is, vooral als je merkt dat je elk uur of vaker maandverband of tampons verwisselt, als je bloedstolsels of tekenen van bloedarmoede hebt.
Menopauze
De menopauze wordt gediagnosticeerd als het 12 maanden of langer geleden is sinds jouw laatste menstruatie. Hierna wordt gezegd dat je postmenopauzaal bent.
Bij de meesten gebeurt dit gemiddeld rond je eenenvijftigste. Van vroege menopauze is sprake wanneer je jouw laatste menstruatie hebt vóór de leeftijd van 45 jaar. Van vroegtijdige menopauze (ook bekend als primaire ovariële insufficiëntie of voortijdig ovarium falen) vindt jouw laatste menstruatie plaats vóór de leeftijd van 40 jaar.
Postmenopauze
Je bent postmenopauze als het meer dan een jaar geleden is sinds jouw laatste menstruatie. Ook al ben je nu officieel postmenopauze, het kan zijn dat de symptomen die je tijdens de perimenopauze hebt ervaren, aanhouden. Sommige vrouwen blijven bijvoorbeeld enkele jaren na hun laatste menstruatie last hebben van opvliegers. Als dit voor jou het geval is, dan kan het zinvol zijn om advies te vragen bij een Care for Women specialiste.
Dit geldt ook voor mensen met urogenitaal syndroom van de menopauze (GSM), waaronder vaginale droogheid, ongemak, urinaire symptomen en pijnlijke seks..
Anders dan veel mensen denken, markeert de laatste menstruatie dus niet het einde van de overgang. Ook als het bloeden is gestopt, heeft het lichaam nog tijd nodig om te wennen aan de nieuwe hormonale status.
Bronnen:
Maaike de Vries & Manon Kerkhof, Ook leuke meisjes worden vijftig, Kosmos (2020)
Leen Steyaert, Stralend door de menopauze, Van Halewyck (2019)